ساختمان پلاسکو، یک ساختمان تجاری در چهارراه استانبول تهران، ایران است. از اولین ساختمان پلاسکو بهعنوان نخستین آسمانخراش و ساختمان مدرن خاورمیانه یاد میشد.[۱] این ساختمان ۱۷ طبقه[۲] با اسکلتِ فلزی که در سال ۱۳۴۱ گشایش یافته بود، یکی از مهمترین کانونهای تولید و فروش پوشاک در تهران بود.[۳][۴][۵] این ساختمان در روز پنجشنبه ۳۰ دی ۱۳۹۵ پس از ۵۴ سال از ساخت بر اثر آتشسوزی فرو ریخت و ۵۶۰ واحد تجاری در آن نابود شد.[۶][۷] پلاسکو در هنگامی پس از ۳٫۵ ساعت سوختن، فروریخت که هنوز شمار بالایی آتشنشان در حال مهار آتشسوزی در بیرون و درون ساختمان بودند.[۸] پس از این حادثه شهرداری تهران و در رأس آن محمدباقر قالیباف به «قصور» در این حادثه متهم شد. «ناتوانی در مدیریت بحران»، «اختصاص نیافتن بودجه به آتشنشانی»، «دادن تنها یک اخطار به ساختمان پلاسکو» و «آوار برداری سطحی به جای زنده یابی» تنها بخشی از انتقادهای گسترده از عملکرد شهرداری تهران در حادثه پلاسکو است.[۹]
پلاسکوی نخست، با ۴۲ متر بلندی در هنگام ساخت در سال ۱۳۴۱، بلندترین ساختمان تهران بود و در کنار ساختمان آلومینیوم از نخستین آسمانخراشهای تهران شمرده میشد. این ساختمان نماد تهران نوین و معماری مدرن در پایتخت ایران و به عنوان یک نماد شاخص شهری بهشمار میرفت.[۴][۱۰][۱۱][۱۲]
با رخ دادن انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷، القانیان، دارندهٔ 
![]()
دکی پس از ریزش ساختمان، کار ساخت پلاسکوی تازه آغاز شد و در دی ۱۳۹۹ اعلام شد که از اردیبهشت ۱۴۰۰، پلاسکوی تازه، کارش را آغاز میکند. پارکینگ و پروانهٔ ساخت این سازهٔ جدید از موردهای اختلاف میان شهرداری تهران و بنیاد مستضعفان بودند. رسانهها نیز به موضوع وارد شدند و از طی نشدن مرحلههای قانونی برای ساخت ساختمان جدید نوشتند و پلاسکوی جدید را «نماد بیقانونی» خواندند. با این حال، ساخت کمکم به پایان کار رسید و پس از نمایش نما، نقدهایی به معماری سازه وارد شد و نمای بیرونیاش به یک شوخی میان مردم تبدیل گشت.